 |
| Cachela de San Xoán (Castelao) |
Galicia prepárase para pasar a noite
de San Xoán con cacharelas, sardiñas e viño
Cacheira,
cachela, fogueira, lumarada, lumeirada, lumieira, cachaza, cacharela, lumazo
sexa cal sexa o nome que se lle dea, esta noite todos estaremos pendentes de
ir ás fogueiras de san Xoán. E mentres miramos ao ceo para ver se a chuvia
tampouco se perde a festa, ofrecemos unha listaxe de cousas que debes facer
para non perder detalle na fogueira.
O costume de reunirse, comer,
beber e danzar ao redor das fogueiras no solsticio de verán remóntase aos
tempos nos que os celtas celebraban a festa de "Beltaine" ou
"Beldán", a festa do Sol que festexaba cando este está no seu punto
máis álxido. O que dá paso do solsticio de verán ao de inverno.
Esta
noite máxica desde os tempos máis remotos, e que coincide coa celebración do
solsticio de verán (a noite máis curta do ano), ten na nosa terra unhas
características moi especiais. É a noite do lume, das lumeiradas, fogueiras,
cachelas ou cacharelas; da auga, reviven as propiedades das fontes santas e
milagreiras, das nove ondas do mar (purifican e fecundan), do orballo; e tamén
do mundo vexetal.
Esta
noite as plantas acadan o mellor das súas propiedades curativas e máxicas. Por
iso, as mozas recóllenas para poñelas nun caldeiro con auga. Alí teñen que
quedar ó orballo da noite e pola mañá tódolos membros da casa, en especial os
nenos, lávanse con esta auga milagreira.
Algunhas
herbas varían segundo a zona, pero hai moitas que aparecen en todas elas. A
estas imos dedicar un pequeno espazo da nosa páxina.
As rosas son as primeiras: (Aínda que hai que hai que salientar que sete son as herbas imprescindibles: Herba de San Xoán, Fento Macho, Fiuncho, Malva, Herba Luisa, Romeu e Codeso).
 |
| Fiuncho |
 |
| Herba de San Xoán |
Coas
herbas recollidas na noite de San Xoán facíanse os 'cachos', mellor con auga de
setefontes.
As
herbas, atadas nun feixe, deixábanse nun caldeiro con auga, toda a noite, ó
sereno (para a bendición do San Xoán).
Á mañá
seguinte, lavábanse coa auga e gardaban as herbas que secaban ó sol, para logo
usar como menciñas.
Curábanse
tamén os nenos do enganido, fendendo en dous un carballo e pasando o neno pola
fenda. Interviñan dous Marías ou unha e un Xoán, dicindo: "Toma María.
Daca Xoán. Doucho crebado. Darásmo sán". Atan de novo á árbore e
sóldase; o neno cura.
Tamén
hai a crenza de que se as mozas meten as herbas baixo da almofada, coñecerán
quen vai selo seu home. Pendurando do leito as herbas de San Xoán,
pódese saber a sorte dos ausentes.
Tamén
saltando as fogueiras, feitas con leña verde para afumar ás bruxas, pódese
saber o futuro. As mozas que salten ou 'salven' a fogueira un número impar de
veces, sen tocar o lume, casarán dentro dun ano. Terán que facer a invocación:
"Salto
por enriba do lume de San Xoán, para que non me trabe nin cobra nin can".
"Dios
te dou, Dios te criou, Dios che saque esta ollada se alguén cha botou. Antes
que o mal sexa visto, naceu Cristo. Morra este mal e viva Cristo"
A
borralla da fogueira tirámola cara á un río dicindo: "Demo maldito vaite
de aí. Aí vai a borralla de San Xoán atrás de ti. Dios te leve ó mar onde non
cantou galiña nin galo. E a que cantou, levouna o diaño".
Pepe Carreiro lanza A noite das cacharelas un novo álbum de Os Barbanzóns.
No hay comentarios:
Publicar un comentario