PARA SABERMOS MÁIS DE TOPONIMIA

Moitos nomes de lugar teñen un significado transparente , outros son escuros e resulta un enigma saber a que responden.
A Lei de normalización lingüística  establece que a única forma oficial dos topónimos de Galicia é a galega.

A toponimia forma parte dos elementos culturais que a Unesco denomina patrimonio inmaterial dos pobos. O carácter permanente dos topónimos fainos monumentos históricos, que se manteñen en pé a través dos séculos e que funcionan como referentes compartidos da comunidade, como sinais da identidade colectiva.

Vivimos nun país que ten un terzo dos nomes de lugar de toda España,

esta abundancia de topónimos viuse favorecida pola dispersión das entidades de poboación; pola enorme repartición da terra (minifundismo); pola orografía irregular e dificultosa do terreo; pola secular explotación dos recursos agrícolas, gandeiros e mariñeiros; pola abundante e variada flora e fauna; e, ao cabo, pola vontade de querer nomear cada anaco de terra.

Hoxe, a transformación demográfica e a progresiva desaparición dos modos de vida tradicionais ameazan gravemente a conservación deste riquísimo patrimonio. Desde hai tempo estase a observar unha preocupante perda da microtoponimia tanto no medio rural coma no urbano. Boa parte dos topónimos menores só teñen vida na fala ou na memoria de persoas de idade, e con cada persoa que morre, ou que abandona a súa actividade no agro ou no mar, desaparece un bo número de topónimos.

Pola necesidade de conservar e coñecer os nosos topónimos ,naceu a idea no EDLG da divulgación dos nomes de lugar do noso concello;  por iso o alumnado de 3º de ESO , anda a facer pescudas sobre a toponimia de SADA.

Quizais sexa útil para aqueles que estean facendo este traballo ter en conta as seguintes informacións:

Os topónimos adoitan clasificarse seguindo un criterio semántico, dependendo dos conceptos a que fagan referencia:

Orografía ou constitución do terreo (orotopónimos)	Montouto; A Lomba; Pedreira; Seixal (lat. SAXU, ‘pedra’); A Pena, Penela; A Laxe; Lousame (‘onde abunda a lousa’); Barreiro; A Lamosa; Arousa (‘onde hai area’); O Covelo...
Hidrografía, auga (hidrotopónimos)	Agolada (lat. AQUA LATA, ‘auga canalizada’); Augasmestas (lat. AQUAS MIXTAS, ‘onde converxen dous ríos’); Fontenla, Fontán; Caldas, Caldelas (lat. AQUAS CALIDAS, ‘augas quentes’); Regueiro; Foz; Esteiro (‘estuario’); Insua; Fervenza; Fontecada (lat. FONTE CANALATA)...
Flora(fitotopónimos)	Carballeda; Soutelo; Castiñeira; Freixedo; Biduedo; Caramiñal; Canido (lat. CANNA ‘cana’); Liñares; Maceira, Maceda; Xestoso; Amieiro, Ameal; Toxeira; Cerdedo; Reboredo (lat. ROBUR ‘carballo’); Sobredo; Sabucedo; Carrascal; Fenteira, Fental; Painzal, Painceiros...
Fauna (zootopónimos)	Lobeira; Oseira; Gulpilleiras (lat. VULPECULA ‘raposa’); Cabral; Corveiras; Leboreiro (lat. LEPORE ‘lebre’); Miñoteira; Curuxeiras; Raposeiras; Cervás; Teixugueiras; Garduñeira; Porto de Eguas; Campobecerros; Fonte Cabalos; Voitureira (lat. VULTURE ‘voitre’); Cova da Serpe...
Nomes de persoa (antropotopónimos)	Vilapedre (‘vila de Pedro’); Portomarín (< PORTU MARINI, ‘porto de Mariño’); Chorente (< FLORENTII, ‘de Florentius’)...
Relixión e nomes de santos (haxiotopónimos)	Eirexa; Irixoa, Grixó (do lat. ECCLESIOLA); Mosteiro, Mosteirón; Donas (do lat. DOMINAS ‘monxas’); Celanova (do lat. CELLA); A Capela; A Ermida; San Fins; Seoane, Seivane, Saiáns (lat. SANCTI IOHANNIS); Santa Baia (lat. SANCTA EULALIA); Santo André, Santo Adrao; O Adro; O Sino (‘campanario’); O Igrexario...
Asentamento humano, núcleos de poboación, propiedade, edificacións e establecementos industriais	Vilela, Vilar; Casal; O Burgo (‘vila fortificada’); Castro; Quintela; Vigo (do lat. VICUS); Reguengo; Pazo; Torre; Paredes; Cabana; Adega; Celeiros; Muros; O Folón; Ferrería, Ferreira, Ferreiroa...
Vías de comunicación	A Estrada, Portela, A Ponte, Pontecaldelas, A Brea, Verea, A Calzada, A Congostra, Carralcova...